Onze wereld staat even helemaal op z’n kop. De grond onder onze voeten davert en we proberen allemaal onze weg te zoeken doorheen deze situatie. Eén ding is zeker: we maken hetzelfde door. En dat verbindt ons op een manier die we nooit eerder hebben ervaren. Een crisis heeft de eigenschap van ook net die dingen die mooi, bijzonder en hoopvol zijn in de verf te zetten. Dat mogen we niet uit het oog verliezen. Dat kan ons helpen om er -samen- doorheen te komen.

In deel graag met jou een aantal tips die je kunnen helpen in deze uitzonderlijke situatie.
Daarvoor moeten we eerst begrijpen wat er gebeurt in ons brein wanneer we gevaar waarnemen en in uitzonderlijke situaties als deze terechtkomen. We kunnen in onze hersenen een onderscheid maken tussen het emotionele brein, ook wel ‘stressbrein’ of ‘angstbrein’ genoemd, dat instaat voor emotionele reacties zoals angst en woede, en het rationele brein, dat ons toelaat om de zaken rationeel en vanop een afstand te bekijken. Ze zijn beiden belangrijk en in normale situaties zijn ze ongeveer in evenwicht.

In de huidige situatie, echter, krijgt ons emotionele brein mogelijk de overhand. We komen in een verhoogde staat van paraatheid en het emotionele brein geeft ons continu de boodschap dat er gevaar is. In ons lichaam worden stresshormonen vrijgemaakt die ons voorbereiden om te vechten tegen of wegvluchten van het gevaar.
De overactiviteit van ons emotionele brein kan tot allerlei klachten leiden. We voelen ons gespannen, angstig of onrustig, kunnen minder helder nadenken en relativeren, zijn vergeetachtig, zien vooral de negatieve kanten van de situatie (en maken ze soms groter dan ze zijn), zijn prikkelbaar en impulsief, enzovoort. De langdurige stress kan ook een tol eisen van het lichaam: ons slaap-en eetpatroon raakt verstoord, we krijgen last van vermoeidheid, hoofdpijn, maag-darmklachten, hyperventilatie, spierpijnen, enzovoort. Bestaande klachten kunnen verergeren. Het gebruik van alcohol en verdovende middelen kan toenemen.
 
Indien je deze klachten herkent, is het belangrijk om de activiteit van je emotionele brein te temperen, weer in balans te komen en je geest en lichaam de kans te geven om te herstellen. Wanneer de balans is hersteld voelen we ons kalmer, kunnen meer helder nadenken, relativeren, worden we minder meegezogen in de situatie en nemen lichamelijke klachten die gerelateerd zijn aan stress weer af.

De onderstaande tips kunnen je helpen om die balans te hervinden. Het kan je helpen om wat meer stabiliteit, vertrouwen en rust te ervaren in deze ongewone omstandigheden. Die balans is geen continue staat. Het is eerder een telkens weer terugkeren naar een plek van rust en stabiliteit. Het is onvermijdelijk dat we ons af en toe uit ons lood worden geslagen. En dat is oké.

De volgende elementen kunnen je helpen om de balans te bewaren:

1. Informatie
2. Structuur
3. Verbinden
4. Je emoties toelaten
5. Jezelf geruststellen
6. Omgaan met piekergedachten
7. Positieve emoties oproepen
8. Toelaten en vertrouwen

Lees de tips door en bekijk welk element misschien te weinig vertegenwoordigd is in jouw ervaring op dit moment. Of je nu onrust, stress, angst, verwarring, depressieve gevoelens, frustratie, verveling, verdriet of tot je verbazing misschien helemaal niets ervaart: kijk welk element ontbreekt en wat jou kan helpen om weer meer in balans te komen. Niet alles is overigens even helpend voor iedereen.

Je kan het vervolg van deze tekst via de deze file downloaden.

Wanneer je deze website doorneemt, merk je wellicht dat de afbeelding van de paardenbloem steeds terugkomt. Ik koos deze metafoor toen ik enkele jaren geleden met dit aanbod van start ging omdat ze mijn innerlijke zoektocht en doel heel krachtig weergeeft.

In het leven hebben we een stevige basis nodig. We hebben een goed contact nodig met onze eigen kern en wie we werkelijk zijn, maar ook met de wereld en de mensen rondom ons. Kortom: we moeten goed verankerd zijn in het 'hier en nu' en in contact met onze eigen ervaring. Dit zijn de wortels van de bloem die diep in de aarde groeien.
Groeien doen we bovendien net als de bloem op onze eigen manier en ons eigen temp. Het is oké als de bloem traag groeit. Ik geloof dat traag groeien ons net steviger maakt in de kern.

Daarnaast is het belangrijk om net zoals de bloem mee te kunnen bewegen met wat het leven ons brengt. Vechten tegen de zaken die onvermijdelijk op ons pad komen zorgt alleen maar voor meer lijden. We kunnen in de plaats daarvan leren om aanwezig te zijn bij wat er is, zonder het meteen te hoeven veranderen. Dit is de stengel van de bloem die soepel meebeweegt met de wind.
Stevige stormen doen de plant diepere wortels groeien om overeind te kunnen blijven. Ook daar kunnen we inspiratie uit putten in moeilijke momenten: we dienen goed verankerd te blijven in onszelf, om van daaruit te kunnen meebewegen met de storm.

Verder kunnen we leren om dat wat we niet meer nodig hebben los te laten en te laten gaan. Toelaten dat gebeurtenissen en ervaringen in ons leven komen en weer gaan. Dit is de bloem die haar pluisjes één voor één laat gaan en zo de mogelijkheid laat aan vele nieuwe bloemen om te groeien.

De metafoor van de bloem staat voor mij nog het meest van al voor evenwicht en balans. In het leven kan er plaats zijn voor stevigheid en zachtheid, meebewegen en blijven staan, loslaten en vasthouden. Rust en tevredenheid schuilen in de mogelijkheid om steeds weer mee te bewegen op die balans, eerder dan vast te houden aan één kant.

Via het aanbod op deze website wil ik je graag op weg helpen om zelf meer zoals de paardenbloem in het leven te staan.

Tuinieren is één van mijn favoriete manieren om mijn vrije tijd door te brengen. Door in de tuin te werken en me af te stemmen op de natuur, door 'bewust te tuinieren', heb ik enorm veel geleerd. Ik heb het gevoel dat het een vorm van therapie kan zijn. Het leert ons omgaan met enkele belangrijke aspecten van het leven. Veel aspecten van een mensenleven worden weerspiegeld in de natuur – en dat is uiteraard niet verwonderlijk.
 
In de eerste plaats helpt tuinieren - en vertoeven in de natuur in het algemeen - om de schoonheid om je heen werkelijk te zien. We zijn het merendeel van de dag verzonken in onze gedachten. Wanneer we naar de natuur kijken, gebeurt dat vaak vluchtig. We zien een mooie boom – als we hem al opmerken- maar kijken niet echt. We verliezen snel onze interesse omdat we er al gauw de term ‘boom’ op kleven en niet verder kijken dan dat. We zien de schoonheid van die unieke boom niet écht.
Vertoeven in de natuur helpt je om bewust te worden van deze neiging om de dingen te classificeren en benoemen, en hoe dit je afsnijdt van zoveel moois. Het doet me denken aan de volgende uitdrukking: ‘Het verschil tussen onkruid en een bloem is oordeel’. Dat wat geclassificeerd wordt als onkruid, is het etiket dat wij er als mens hebben opgeplakt. Wanneer je echter het etiket laat vallen, kan je werkelijk gaan kijken naar wat er rond jou leeft. Bekijk bijvoorbeeld een paardenbloem eens echt. Bekijk die ene, unieke bloem. Kleef er geen term of woord op (‘onkruid’), want dan wordt ze een concept en zie je ze niet meer. Laat daarentegen je vermogen groeien om de unieke levensvorm van die ene bloem te zien. Het in leven zijn van die ene bloem. Kan je je daarvan bewust zijn wanneer je ernaar kijkt? Door op die manier in contact te treden met de natuur, besef je dat je omringd bent met leven. Wandel door je tuin en word je bewust van de rijkdom aan leven die er aanwezig is. Krijg voeling met de schoonheid van alles wat in je tuin aanwezig is, ongeacht het etiket. Heet alles welkom, elke levensvorm. Elke plant, insect en vogel. Allemaal deel van deze wereld. Het kan je vullen met een gevoel van vreugde. Waarom? Omdat het je herinnert aan het pure in leven zijn van jezelf!
 
In de tuin worden we al snel geconfronteerd met onze behoefte aan controle. In de natuur zijn de dingen steeds in verandering. Er is een harmonie en orde, maar deze is steeds in beweging. Het is de orde van verandering. De natuur nodigt je uit om mee te gaan met deze beweging. je kan bepaalde taken plannen zoals het opkweken van zaden of het snoeien van struiken, maar bent altijd afhankelijk van de grillen van de natuur. Droogte, storm of andere onvoorziene omstandigheden loeren steeds om de hoek. In de natuur is bovendien nooit iets werkelijk ‘af’. De cyclus van groeien en afsterven blijft steeds doorgaan. De natuur kan je niet zomaar je regels opleggen. De natuur leert je om mee te bewegen met de stroom en los te laten, want alleen zo kan je er werkelijk van genieten. Een boodschap die eigenlijk geldt voor zowat alles wat we tegenkomen op ons levenspad.

Ook voor het kweken van geduld is de natuur een wijze leermeester. Er kan een behoorlijk lange periode zijn tussen het planten van zaden en het zien van resultaat. Tuinieren leert je om niet meteen de vruchten van je daden te hoeven plukken, geduldig te zorg te dragen voor wat je wil laten groeien en tegelijk te vertrouwen in het resultaat. Dat staat in schril contrast met het verlangen naar onmiddellijke behoeftebevrediging in onze huidige maatschappij.
Het resultaat wordt bovendien bereikt met ‘trial and error’. Je probeert iets, het mislukt. Je probeert nog eens, het mislukt opnieuw. De derde keer lukt het misschien wel. Een oogst mislukt, een plant sterft af. In de natuur en in het leven verlopen de dingen niet rechtlijnig. Tuinieren leert je om te gaan met frustratie en falen, verlies en teleurstelling. Het leert je om mee te bewegen met het positieve en negatieve, met leven en dood, en om deze cycli als natuurlijke bewegingen van het leven te zien. Maar het leert je ook dat doorzettingsvermogen loont!  
 
In de loop van de tijd heb ik meer en meer ontzag gekregen voor de veerkracht van de natuur. Takken kunnen gesnoeid, gebroken, bevroren of verdord zijn. Steeds blijft het leven terugkeren. Stormen, droogte en andere moeilijke periodes zorgen ervoor dat planten net diepere wortels groeien en sterker worden! Met alle wonden erop en eraan blijft de plant haar weg zoeken. Een mooi voorbeeld daarvan is de foto onderaan deze blog. Zelfs op de straat, tussen de stenen door, zijn er dappere planten die zich niet laten verdringen en blijven kiezen voor het leven. Ik heb enorme bewondering voor die kracht. We kunnen net als de natuur, ondanks onze wonden, steeds blijven groeien en opnieuw starten. De natuur leert ons dat er altijd hoop is.
 
De natuur leert ons ook om tijd te nemen om op onszelf terug te plooien en de batterijen op te laden. Net als een bloem ervaren we momenten waarin we openbloeien en open staan voor de wereld in al het moois dat we zijn, en ook momenten dat we ons net als de bloem sluiten en terugplooien op onszelf om uit te rusten, te herstellen, te reflecteren. We moeten onthouden om te bewegen zoals die bloem, soms open en soms toe. Het is de beweging van de natuur.
 
Carl Jung stelde dat de hoogste bomen ook de diepste wortels hebben. Voor mij betekent dit - onder andere - dat we om te kunnen groeien en bloeien, ook in contact moeten komen met de moeilijke, donkere plekken in onszelf. En ook daarbij helpt de natuur ons. In het omgaan met moeilijke emoties zoals woede en verdriet kan de tuin een goede compagnon zijn. Wanneer ik emotionele pijn ervaar, ga ik graag met mijn handen in de aarde wroeten. Het is een manier om emoties (of gewoon de overprikkeling van de drukte van de dag) te kanaliseren. Je kan er bijvoorbeeld voor kiezen om bij je verdriet te blijven en jezelf toe te staan om het te voelen wanneer je in de tuin vertoeft. Sta jezelf toe om in contact te komen met het leven in je tuin. Zo kan je je ervan bewust worden dat je veel méér bent dan alleen deze emoties. Dat helpt om ze te dragen. Misschien wil je zelf graag bloemen zaaien of uitplanten om vanuit deze emotie symbolisch iets nieuws te laten groeien. Je kan letterlijk zien hoe vanuit moeilijke ervaringen nieuwe dingen kunnen ontstaan. Je kan ook stil staan bij datgene wat je in jezelf wil laten groeien. Welke wijsheid kan je laten bloeien vanuit je emotionele pijn? Welke eigenschappen wil je meer ruimte geven? Want, zo leert da natuur: wat we onze zorg en aandacht geven, groeit!

Ik heb de laatste jaren de waarde ontdekt van nietsdoen. Zelf noem ik het graag lanterfanten. Het is een enorme uitdaging voor mij om niet met iets bezig te zijn en geen doel of taak voor ogen te hebben. Ik word dan snel overvallen door een zinloos gevoel en onrust. Toch heb ik mezelf gaandeweg aangeleerd om deze onrust zo nu en dan te verdragen en vol te houden met nietsdoen. Gewoon met een kop thee in een stoel zitten zonder er een mindfulnessoefening van te maken. Of gewoon een paar uur in het weekend leeg laten, uren die ik niet tracht in te vullen met to do’s of zogenaamd zinvolle activiteiten.

Het lanterfanten volgt bij mij meestal een bepaald patroon. Eerst is er de onrust en het verzet van mijn geest: ‘Maar ik moet toch iets zinvol doen! Er is nog zoveel te doen! Dit is gewoon weggegooide tijd.’ Dan kan ik haast niet stilzitten. Na verloop van tijd zakt dit protest – al dan niet met behulp van iemand om me heen die me geruststelt en zegt dat het oké is om eens een keer niets te doen.

Uiteindelijk ontstaat er een soort van rust en stilte in mij. Een stilte waar ik werkelijk van kan genieten en die een gevoel van opluchting geeft. Dan kan ik een tijdje zitten staren en gewoon zijn.
Vanuit deze leegte borrelen er vaak nieuwe verlangens op. Verlangens die aansluiten bij wat mijn geest en lichaam echt nodig hebben, eerder dan ideeën die ontstaan vanuit wat moet. Ik krijg een idee om iets in elkaar te knutselen of te schilderen, begin wat in de tuin te wroeten, doelloos in huis te rommelen, krijg zin om te dansen en zingen of om een lekkere taart te bakken, gewoon omwille van het plezier van het bakken zelf. Het zijn activiteiten die me plezier bezorgen zonder planning, eisen of doel. Voor mij is dit de definitie van spelen. Ik heb ontdekt dat verveling en nietsdoen ruimte geven aan mijn speelse, creatieve geest. En dat spelen is iets wat me echt gelukkig kan maken. Het laat ideeën en activiteiten ontstaan die mijn ziel voeden en mijn batterijen opladen. Soms moet ik gewoon niet(s)-doen om mezelf weer echt te vinden.

Het is gebeurd. De griep heeft me te pakken... en dat brengt me bij een belangrijke vraag: hoe kan je mindful ziek zijn?

Alvorens ik me overgeef aan een ziek gevoel, ga ik meestal door een lange strijd. Ik vecht ertegen, probeer extra mijn best te doen en ga overcompenseren. Dat put me natuurlijk nog extra uit. Uiteindelijk beland ik onvermijdelijk met de lakens over mijn hoofd in bed. En eigenlijk is die strijd niet nodig. Wanneer we een virus te pakken hebben, worden we uitgenodigd om zo veel als mogelijk uit te rusten en 'uit te zieken'.

In mijn omgeving hoor ik veel mensen met trots spreken over hoe ze blijven werken wanneer ze ziek zijn en alles op alles zetten om er niet aan toe te geven. Maar is dat eigenlijk wel nodig? Die harde reactie hoort bij de geest van onze tijd waarbij we zogezegd alles onder controle moeten hebben en pas meetellen als we sterk zijn. We laten geen kwetsbaarheid meer toe in ons leven. Maar, dat maakt ons aan het eind van de rit nog veel zieker en doodongelukkig. Mag het soms niet eens wat minder zijn? Kunnen we het niet op een andere manier bekijken?

Mindful ziek zijn betekent de ziekte er laten zijn zoals ze zich aandient. Niet vechten met wat er is, maar je lichaam zijn natuurlijke gang laten gaan en de kans geven om uit te zieken. Maar het betekent ook het niet dramatiseren of erger maken dan het is en je bewust blijven van allerlei doemscenario's in je hoofd. Observeer eventuele donkere gedachten of gevoelens en laat ze zo goed als je kan voorbijdrijven. Ze horen vaak bij het ziek-zijn (en koorts), maar dat betekent niet dat je er dieper op in hoeft te gaan. Probeer mindful hier en nu te blijven, bij het gevoel van ziek te zijn zonder erover te oordelen, zonder het meteen weg te willen. Af en toe ziek zijn hoort bij het leven. Zeg tegen jezelf: "Het is oké om nu even ziek te zijn. Ik mag het laten gebeuren.'

Met griep in bed liggen kan een kans zijn om de wereld even achter je te laten en je terug te trekken in je 'nest'. Je blijft een aantal dagen bij de essentie: eten en slapen (en netflix ;)). En als het kan: laat je zo goed mogelijk verzorgen door je omgeving. Wees lief voor jezelf en laat liefde toe. Tracht jezelf toe te staan om geen strakke deadlines bij te houden, je huishouden even te laten liggen, geen complexe conversaties aan te gaan... Wanneer je je weer wat beter begint te voelen, sta jezelf dan toe om die dingen te doen waarbij je je goed voelt. Koester en verzorg je lichaam en geest. Doe niet meteen weer verder. Probeer te voelen wat je lichaam nu nodig heeft en van daaruit leven. Je hoofd kan en wil misschien snel weer vooruit, maar je lichaam leeft op een ander ritme en heeft tijd nodig om af en toe te resetten en te helen.

We hebben het tegenwoordig allemaal moeilijk om te stoppen en eens niets te doen, te moeten of bereiken. Misschien is de griep soms wel onze redder in nood die ons DWINGT om de stekker even uit te trekken. Mindful ziek zijn betekent hier niet onnodig tegen vechten en de natuur en je lichaam soms even zijn gang laten gaan.

Namasté
Tine

 Ik heb jullie al uitgebreid verteld over mijn ervaringen in de ashram in India, maar het spannendste verhaal heb ik tot op heden nog niet gedeeld. Zo mooi en verrijkend als mijn verblijf in Goa is geweest, zo spannend en beangstigend was mijn aankomst.
 
Wanneer ik op het vliegtuig stap naar een verre bestemming, is mijn hart gevuld met ongeduld en enthousiasme. Ik hou ervan om onbekende plaatsen te ontdekken en uit mijn comfort zone te treden. Het daagt me uit om nieuwe stukken van mezelf te verkennen en contact te houden met een kern van rust en stilte in mezelf, ook op nieuwe en moeilijke momenten. Het daagt me uit om een thuis te vinden waar ook ter wereld: namelijk in mezelf.
 
Deze zinnetjes zouden even goed het begin kunnen zijn van een avontuurlijke roman. Met die romantische stemming stapte ik ook in India van het vliegtuig... en die bleef welgeteld vijf minuten duren. Toen ik uit de luchthaven wandelde, was er namelijk geen spoor te bekennen van mijn taxichauffeur. Over het algemeen vind ik dit geen probleem... was het niet dat het op dat moment midden in de nacht was én de taxichauffeurs staakten. Ik trachtte nog om opnieuw de luchthaven binnen te geraken, maar dat kon niet meer zonder vliegticket. De portier was hoegenaamd niet behulpzaam en begreep mijn paniek niet. Zonder mij een blik waardig te gunnen, vroeg hij mij om afstand te houden van de deur.
Dat is het moment dat de massa 'valse taxichauffeurs' en aanverwanten me in de gaten kregen en op me af stormden als hongerige dieren op een maal. Een blanke dame die niet weet waar ze heen moet? Dat is de kans waar ze op wachtten. Gelukkig heb ik al wat assertiviteitscursussen in de Arabische wereld achter de rug om te weten hoe ik me in zo'n situatie moet gedragen: heel duidelijk nee zeggen, niet te lang oogcontact maken en zeker niet te vriendelijk zijn.
In mijn zoektocht naar rustiger oorden merkte ik dat het standje van de 'prepaid taxi's' geopend was. Dat is de beste plaats om in India een eerlijke en veilige rit te pakken te krijgen. Ook hier kreeg ik te horen dat de taxi's staakten en dat niemand zo ver zou rijden, naar het dorpje waar ik heen wilde. Ik maakte me druk en vertelde dat ik echt niet begreep hoe ze een vrouw, alleen, in het midden van de nacht aan haar lot wilden overlaten. Inmiddels heb ik namelijk geleerd dat het helpt om zelf veel lawaai te maken... Een bende taxichauffeurs verzamelde om me heen en praatten uitbundig en geanimeerd heen en weer in het Hindi, af en toe wijzend in mijn richting. Uiteindelijk kwam er een tengere, kleine man naar voor die vertelde dat hij me zou brengen.
 
Eens in de auto voelde ik me veiliger. Ik was weggeraakt op de luchthaven, zat in een echte taxi en de man was zo dun dat hij me nooit wat zou kunnen aandoen... Of: zo maakte ik mezelf graag wijs om me een beetje te sussen. Al gauw keerde mijn stemming toen bleek dat de man zijn wagen als een gek bestuurde. Hij gebruikte continu twee rijvakken (het zijne én dat van de tegenovergestelde richting), nam zijn bochten veel te kort en de ruiten waren zozeer aangedampt dat hij slechts door twee kleine gaatjes de weg in het oog kon houden. Ik werd bruut van links naar rechts geslingerd en al na een kwartier moest de wagen halt houden omdat ik moest braken, zo gek reed hij. Niet dat hij dit als een signaal begreep. Hij reed gewoon op dezelfde manier verder.
De man vertelde me dat hij in de helft van de tijd op onze bestemming wilde aankomen om zo te vermijden dat hij de 'Goa maffia' tegen het lijf zou lopen. Zolang hij weer terug kon keren voor zonsopgang, zouden we min of meer veilig zijn. De Goa maffia? In de helft van de tijd? Mijn hart klopte in mijn keel en mijn hoofd begon te tollen. De man zelf kwam erg nerveus en angstig over. Hij vertelde dat de maffia de staking had georganiseerd en iedereen die niet meedeed strafte door met stenen naar de taxi's te gooien en de ruiten in te slagen. Hij vertelde me dat ik moest zeggen dat ik zwanger was, indien ze ons zouden tegenhouden, zodat ze me zeker niets zouden aandoen. Hoe langer de rit duurde, hoe meer het voelde alsof ik me in een nare film bevond. Mijn lichaam was nog aanwezig, maar mijn geest keek toe vanop een afstand omdat het hele gebeuren te intens was.
 
Op een bepaald moment vertelde de chauffeur dat hij me niet tot aan mijn bestemming zou brengen - een klein dorpje langs de kust. Hij zou me afzetten op vijf kilometer van het dorp, langs de grote weg. Zo had hij minder kans om gezien te worden. Op dat moment begon ik werkelijk te panikeren. Dit was écht gevaarlijk en onverantwoord en dit kon ik niet zomaar laten gebeuren. Ik probeerde helder na te denken en me af te vragen wat de man zou kunnen overhalen om het risico te nemen? Ik ging mijn opties na en had één grote troef: ik had cash geld op zak. Hij ging pas akkoord na wat aanvoelde als een eindeloos lang telefoontje met zijn baas.
Hij zette me echter af aan de hoofdbaan van het kleine gehuchtje. Nog voor ik door had dat hij me helemaal niet tot aan mijn ashram had gebracht, was de wagen alweer verdwenen. Het was inmiddels vijf uur in de ochtend en er was geen ziel te bespeuren. Met de plaatsbeschrijving en mijn hebben en houden liep ik wel een uur op en neer langs de hoofdbaan, zonder veel succes. Ik voelde me wanhopig en compleet uitgeput. Uiteindelijk, na veel aarzelen, liep ik langs een klein, donker paadje omhoog. Volgens mijn plannetje moest de ashram hier ergens in de buurt zijn. Plots werd ik opgeschrikt door twee blaffende honden die vanuit het donker mijn richting kwamen uitgerend. Ik draaide me om in de hoop me zo snel mogelijk uit te voeten te kunnen maken, maar op dat moment kwam er aan de andere kant een everzwijn uit de struiken gerend!
Daar stond ik dan met mijn reistas, tussen blaffende honden en een chagrijnig everzwijn. En ik kon niet anders doen dan luidop lachen... Deze situatie was gewoonweg te absurd voor woorden!
 
Hoewel ik nog steeds overweldigd was, voelde ik me tegelijk gevuld met een gevoel van kalmte en vertrouwen. Ik wist op één of andere manier dat dit was hoe deze hele heenreis diende te lopen, dat dit het uitgestippelde plan was. Er was een diep weten dat van een niet tastbare bron komt en tegelijk heel stevig aanvoelt. Een weten dat me influisterde dat er niets met mij zou gebeuren.
Mijn angst verdween en ik was om een onverklaarbare reden niet (zo heel erg) geïntimideerd door deze boze beesten. Plots leek het alsof ik de symboliek van deze situatie begreep, of de taal van 'het leven' heel even verstond. Het voelde alsof mijn vertrouwen, geloof en vastberadenheid getest werden voordat ik een diepe duik zou nemen in de geheime schatten van mijn innerlijke wereld. Dit was het universum  dat me vroeg: ben je er klaar voor? Alsof mijn innerlijke kracht en wijsheid getest werden en ik nog even moest tonen dat ik met niet zou laten afschrikken door beangstigende taferelen, dat ik voorbij de illusie van de tastbare werkelijkheid kan kijken en begrijp dat ons hele leven eigenlijk niet meer is dan een vertoning, een toneelstuk waarachter de essentie van het bestaan verscholen ligt.
Dat is het moment dat ik begreep dat ik niet rechtsomkeer moest maken, terug naar de weg. Ik moest rechtdoor wandelen, het donkere pad op, ondanks mijn angst. Ik moest leren om me te laten leiden door mijn innerlijke weten. En inderdaad, enkele minuten later werd ik beloond. Eén van de yogastudenten kwam het pad afgewandeld, op weg naar het strand om te mediteren bij zonsopgang. Ze begeleidde me naar het centrum, een plek waar ik mijn verdere verblijf in relatieve rust en veiligheid zou kunnen verderzetten.
 
De essentie van dit verhaal is het volgende: obstakels op onze weg hebben niet altijd een negatieve betekenis of boodschap. Soms zijn ze juist nodig om ons in contact te brengen met de psychische kracht die we bezitten om hiermee om te gaan en voor onszelf op te komen, maar ook met onze passie en motivatie om over die obstakels heen te geraken. De kunst is om de obstakels niet als dusdanig te herkennen, maar net voorbij de illusie van het obstakel te kijken en de levensles erachter te zien. Het zijn volgens mij de hobbelige levenspaden zoals in dit verhaal die ons de meest relevante levenslessen meegeven.

De laatste jaren ben ik, geïnspireerd door mindfulness en yoga, op een steeds eenvoudigere manier gaan leven. Ik heb een aantal verwachtingen en vormen van externe luxe achter me gelaten en dat heeft me meer innerlijke vrede en rust bezorgd. Maar die lekkere frietjes op vrijdag en mijn collectie kleedjes en schoenen kan ik toch moeilijk loslaten! En dat is oké; Een innerlijke zoektocht is dan ook een hele lange reis.

Het pad naar innerlijke rust en vrede bestaat erin om steeds meer uiterlijke vormen van luxe, rijkdom, comfort los te laten en een steeds eenvoudiger leven te leiden. Het is een beetje zoals het pellen van een ui. Hoe meer laagjes je verwijdert, hoe dichter je bij je eigen kern bent. En dicht bij die kern, daar schuilt het ware gevoel van gelukzaligheid, rust en werkelijk 'thuis zijn'.

De externe laagjes en bezittingen die we opbouwen, dienen eigenlijk meestal als een soort van pleister op de wonde, of een schild voor onze kwetsbaarheden. We voelen ons ongelukkig, onrustig, onzeker en hopen die gevoelens daarmee te kunnen toedekken. Maar zo drijven we steeds verder en verder weg van wie we echt zijn. Onze bezittingen, volle kleerkasten, grote huizen, mooie auto's, gehechtheid aan lekker eten, gehechtheid aan geld, aanzien en erkenning zorgen ervoor dat we onze blik naar buiten richten, naar (schijnbaar) belangrijke zaken. Dat kan ons gemakkelijk een heel leven 'aan de waggel' houden. Maar daardoor weerhouden ze ons ervan om de belangrijkste, mooiste reis van ons leven te maken: die naar binnen.

Onthechten en ontspullen is daarom de boodschap. Leren tevreden zijn met minder en je ontdoen van al die extra, overbodige lagen. Uiteindelijk zal er alleen nog je pure, rauwe zelf overblijven... En weet je wat? Je zal de rijkste, gelukkigste persoon ter wereld zijn...

Ik maak momenteel een reis door India. Overal waar ik kom zie ik mensen, inclusief zeer jonge kinderen, bedelen en naar voedsel zoeken. En ik zie vooral de ontwijkende reacties van de toeristen om me heen. Alsof ze er niet eens zijn. Ik zag gisteren een tiental toeristen zonnen naast twee kinderen die een beetje verderop een half opgegeten banaan uit de vuilnisbak haalden en opaten. Even later kwamen ze langs met een bedelend gebaar. De toeristen deden gewoon of ze er niet waren en gingen verder met streven naar… een bruin kleurtje? Rust? Het tafereel heeft me tot in het diepst van mijn hart geraakt. Hoe komt het toch dat we dit oké vinden? Dat we ons tevreden voelen over onze zonvakantie aan het strand terwijl zulke dingen zich onder onze ogen afspelen?

Wanneer we mensen op straat om aalmoezen zien vragen, maken we ons volgens mij allerlei fabeltjes wijs om de pijn van de situatie, en die persoon, niet te hoeven voelen. We vertellen onszelf dat het toch niets uitmaakt om hulp te bieden, of dat die persoon niet echt honger heeft, dat het oplichterij is en hij of zij toch maar zal gaan drinken met het geld. Herkenbaar?
Het zijn verhalen die volgens mij niets anders zeggen dan: ik wil dit niet zien of voelen. En we maken onszelf wijs dat onze visie 'de waarheid' is waardoor we een aangenaam gevoel van controle en zekerheid krijgen. En... we hoeven ons op die manier niet slecht of schuldig te voelen.

Voor mij begint een mindful levenshouding met het bewustzijn, het werkelijk zien van de (pijn van de) ander (en jezelf!) in de plaats van in de mist van je eigen geest te vertoeven. Het betekent helder kijken, helder zien en voelen wat er gebeurt. Het betekent je emoties toelaten om er te zijn, in de plaats van je ogen te sluiten en snel door te wandelen. Mindfulness (en yoga) gaat niet om het opgaan in je eigen wereld en eindeloze navelstaarderij, integendeel! Het gaat om bewust aanwezig zijn in het hier en nu met een heldere, open, milde blik.
Een mindful levenshouding vraagt om de bereidheid om de verhalen van je geest te doorzien. Het klopt niet dat het niets uithaalt om een iemand een keer een klein beetje te helpen. Het maakt weldegelijk iets uit voor die unieke persoon op dat moment.

Het is volgens mij ook niet helpend om alles als 'oplichterij' te bestempelen. De kinderen die hier in Goa op het strand bedelen zouden kunnen aangestuurd worden door oplichters. Dat klopt. Maar klopt het dan ook dat je je hart moet sluiten en gewoon doordoen? Of een man die bedelt om zijn verslaving te sponseren, is die dan geen tweede blik waard? Zijn dat dan geen tragische uitingsvormen van een immens lijden?
In de plaats van door te lopen, kan je misschien gewoon creatief zijn en bedenken welke kleine actie een klein beetje zou kunnen helpen? Met de nadruk op klein... want dat is al heel veel! Door iets 'groots' te willen doen, gebeurt er meestal gewoonweg niets.

Ik zag gisteren een tienjarig meisje bedelen die haar eenjarig zusje op haar arm droeg. Ik stelde haar voor om samen naar de winkel te gaan. Ze was in het begin erg wantrouwig, en vreesde volgens mij dat ik nadien op mijn beurt iets van haar zou verlangen. Eens ze door had dat ze gewoon mocht kopen wat ze nodig had, zonder verdere verwachting, fleurde ze helemaal op. Mensen zeiden me vooraf dat deze actie niets zou uithalen omdat ze toch geen honger heeft: het is niet 'echt'. Dat klopte. Maar wat is 'echt'? Ze kocht enkel wat rijst en pasta. Maar verder kocht ze afwasmiddel, waspoeder, sponsjes, dettol, talkpoeder en andere producten voor haar zusje, een schrifje en balpen,... Geen eten, maar wel zaken die nodig zijn om een menswaardig bestaan te leiden. Ze draagt wellicht op haar jonge leeftijd al een heel huishouden en verantwoordelijkheden en zorgen die wij ons niet eens kunnen voorstellen... Was dat dan niet weer een verhaal, om te zeggen dat ze 'toch geen honger heeft'? Alsof daarmee de kous af is.
​
Op het einde koos ze voor haar zusje en zichzelf een ijsje. Haar ogen glinsterden en ze kon niet wachten om ervan te smullen. Pas dan besefte ik werkelijk dat ze nog maar een jong kind is, dat wellicht niets liever zou doen dan eens een dag zorgeloos te kunnen spelen...

Diepe ontspanning is niet is dat je bereikt door iets te 'doen'. Je kan er niet naar streven (zoals we met zowat alles in ons leven doen). Ontspanning is iets dat spontaan optreedt wanneer je dat wat je niet nodig hebt loslaat.
Het is net zoals bvb slaap iets dat 'gebeurt', eerder dan iets dat je 'doet'.
Wanneer je spanning loslaat, komt de ontspanning vanzelf. Je moet het alleen toelaten...

Wil je leren hoe je dit doet? Dan kan je misschien deelnemen aan een van de reeksen van tot rust komen.

We werken heel hard... worden daardoor ziek... en kunnen dan in onze Lamborghini naar de dokter rijden.

We werken hard en veel omdat we gelukkig willen zijn. We denken dat we dat zullen worden als we dit of dat bezitten/bereiken, als we 'veilig' zijn... wat dan ook. Maar hoe meer we vergaren, hoe angstiger we worden omdat we het willen houden en bang zijn om het te verliezen.

We blijven zo hard streven dat we onze fysieke en mentale gezondheid opofferen. En zoals onze leraar het zo leuk zegt: dan kunnen we onze Lamborghini gebruiken om naar het ziekenhuis te rijden... Het ergste is: vaak is dat nog waar ook.

Er is gelukkig een alternatief, namelijk ontdekken dat we geluk in onszelf kunnen vinden en daar helemaal niets voor nodig hebben. Yoga en meditatie zijn een uitstekende reisgezellen op deze ontdekkingstocht!

Op dit moment verblijf ik voor vijf weken in een yoga ashram in Goa, India. Ik voel me zo ontzettend dankbaar dat ik deze droom mag waarmaken! Ik ben hier nog geen week en mijn geest en lichaam lopen al over van enthousiasme. Het is zo een van die 'aha'-momenten waarin alle puzzelstukjes samenvallen en het licht plots lijkt aan te gaan.

De yoga filosofie en levenswijze lijken misschien iets esotherisch, maar worden inmiddels ook door de moderne wetenschap ondersteund. Ze omvat een schat aan wijsheid die ons drukke leven in het westen meer authentiek, evenwichtig en voldoeninggevend  kan maken. Ze leert ons hoe we geluk kunnen vinden binnenin, los van de uiterlijke omstandigheden.

Straf toch, hoe mensen zonder enig bezit en luxe zoveel meer vrede, liefde en geluk ervaren dan wij in onze levens vol overvloed... Vreemd toch hoe wij zo ontzettend onwetend kunnen zijn terwijl de wereld aan onze voeten ligt, hoe iemand die leeft in pure eenvoud zoveel rijker is in levenswijsheid.

Ik zag vandaag twee 'rijke' blanke toeristen zonnen naast twee kinderen die een half opgegeten banaan uit de vuilbak haalden en opaten. Ze deden gewoon of ze er niet waren, en gingen verder streven naar... een bruin kleurtje? Rust?
Er klopt iets niet met onze manier van leven op oneindig veel vlakken... Onze prioriteiten liggen zo verkeerd...

Ik hoop hier alvast inspiratie op te doen over hoe het anders kan. Als ik die vind, neem ik ze zeker mee! ;)

Ik heb in het verleden niet altijd beseft wat voor belangrijke rol de mensen om me heen spelen in mijn ervaring van zin en geluk in dit leven. Doorheen mijn leven heb ik altijd mensen om me heen gehad, maar de mate van bewuste aandacht die ik eraan schonk is enorm geëvolueerd.
Als tiener, maar ook als student, leek ik de mensen om me heen als vanzelfsprekend te nemen. Ze waren er, maar ik zag ze niet echt. Het was alsof contacten eerder iets waren wat ik had, bijna een soort van concept, eerder dan iets dat leeft en diep voelbaar was in mijn hart. De werkelijke waarde van die contacten leek niet tot me door te dringen. Ik vond het weliswaar belangrijk om vrienden te hebben, maar ondernam weinig actie om die contacten te onderhouden en mijn appreciatie uit te drukken. Mijn energie en aandacht gingen voornamelijk naar persoonlijke projecten. De aandacht die ik gaf aan relaties was, achteraf bekeken, eerder vluchtig, onbewust en oppervlakkig.
Het was alsof ik toen niet besefte dat vriendschap (en liefde) een werkwoord is. Alsof die contacten vanzelf kwamen en weer weggingen, zonder dat ik daar enige controle over had. Ik voelde me vaak eenzaam en alleen te midden van die contacten, maar leek niet te beseffen dat dit betekende dat ik zelf actie diende te ondernemen, dat ik zelf niet voldoende open stond voor wat die contacten te bieden hadden. De mate van verbondenheid en voldoening die je uit een contact haalt, hangt namelijk samen met de mate van bewuste aandacht en energie die je er zelf in stopt.

Het was pas toen ik alleen een reis door de Himalaya maakte dat ik tot het besef kwam dat mijn prioriteiten verkeerd lagen. Door een tijdje weg te zijn uit mijn dagelijkse leven, werd ik me bewust van de dingen die werkelijk belangrijk voor me zijn en van de dingen die ik miste. Dat is wat grootse landschappen kunnen teweegbrengen: ze helpen je om de dingen in perspectief te plaatsen. Ze helpen je om het kaf van het koren te scheiden. Te midden van de majestueuze bergen besefte ik welke dingen mijn leven nu echt de moeite waard maken, welke dingen er uiteindelijk werkelijk toe doen. En eigenlijk kan ik de conclusie samenvatten in één woord: liefde.
Het belang van liefde en vriendschap in mijn leven drong plots veel dieper tot me door. Het voelde alsof er een licht in mijn hart begon te branden dat niet meer zou doven. Het was een inzicht dat ik niet meer wilde kwijtraken. Ik besloot daar, op dat moment, om mijn prioriteiten om te gooien. Ik besloot om vanaf dat moment mijn leven te leiden vanuit het besef dat liefde het grootste goed is en mijn keuzes daarop te baseren.

Eens thuisgekomen, besteedde ik meer oprechte, bewuste aandacht aan mijn relaties. Ik maakte meer tijd vrij voor de mensen om me heen en probeerde ervoor te zorgen dat ik voldoende energie en aandacht vrij had om mijn liefde te kunnen tonen en van deze contacten te kunnen genieten. Niet eerst al mijn eigen werk en taken afmaken en met de overschot van energie mijn partner, familie en vrienden opzoeken. Neen. Ik probeerde mijn week meer bewust te plannen zodat ik met mijn volle aandacht kon genieten van wat werkelijk belangrijk voor mij is. Ik trachtte oprecht aanwezig te zijn en de ander echt te zien, horen en voelen. Er echt zijn, met onverdeelde aandacht en daarbij de aanwezigheid en eigenheid van de ander ten volle appreciëren.
Dat maakte de gesprekken en contacten zo ontzettend anders, zoveel dieper. Oude vriendschappen leefden opnieuw op en nieuwe vriendschappen ontstonden. Ik voelde me na verloop van tijd veel meer verbonden en ingebed in de wereld om me heen. Het was alsof mijn familie plots veel groter was geworden.
Ik durfde misschien wel voor het eerst in mijn leven echt lief te hebben, van de mensen om me heen ongeremd te houden, omdat ik besefte dat het daar uiteindelijk allemaal om draait. Er was geen angst, trots, wantrouwen of onzekerheid meer groot genoeg om me daarvan te weerhouden (of toch niet meer in dezelfde mate…). En dat maakte me gelukkiger dan ooit.

Achteraf bekeken is dit één van de belangrijkste beslissingen in mijn leven geweest. Voordien had ik vaak een gevoel van leegte en zinloosheid. Alsof het leven gewoonweg niet zoveel te bieden had. Sinds ik deze ommekeer heb gemaakt, verschijnt deze vraag veel minder op het toneel. Het is het gevoel van verbondenheid met de mensen om me heen (en uiteraard ook met mezelf) dat de vraag naar de zin van het leven overbodig maakt. De liefde is de zin.

Ik schrijf deze blog vanuit Zagora, Marokko. Het is de laatste stop voordat één van de warmste, droogste plekken op aarde het overneemt: de Sahara. Terwijl Marrakesh nog volop Arabisch aandeed, is Zwart Afrika hier al voelbaar. De lemen huizen hebben een diepe, warme aardekleur en zijn versierd met traditionele Afrikaanse kunstvoorwerpen zoals maskers en houtsculpturen. Vrouwen in kleurrijke gewaden dragen pakken voedsel op hun hoofd van de markt naar huis en werpen steelse blikken vanachter hun sluier (nu ja, vooral dan naar mijn echtgenoot…). Vanaf deze plek duurt het 52 dagen om de woestijn te voet over te steken naar de mythische handelsstad ‘Timbuktu’ in Mali. Eeuwenlang trokken caravanen met dromedarissen over deze handelsroutes, met waar van zout, goud, ivoor tot slaven.

Een week geleden vertrokken we vanuit deze plek om een tocht door de woestijn te maken met onze eigen caravaan, bestaande uit onze gids Rachid, kamelendrijver Hassan, mijn echtgenoot, ikzelf en drie toegewijde doch koppige dromedarissen die onze bagage droegen. Deze dieren zijn een prachtig staaltje moeder natuur, die perfect voor deze leefomgeving zijn uitgerust. Ze kunnen tot wel 100 liter water drinken in één keer en vervolgens gedurende 50 dagen voort zonder. Hun ogen lijken wel opgedirkt met valse wimpers, zo lang zijn ze. Perfect om het zand op een veilige afstand te houden. En dan zijn er die lange, ranke poten die bij elke stap in de brede, zachte kussentjes zakken die de voeten vormen waardoor ze niet te diep in het zand zakken.

De dromedarissen gaven het trage, gezapige tempo aan van onze caravaan, waardoor het mogelijk was om gedurende lange tijd te blijven stappen ondanks de hoog oplopende temperaturen. In de woestijn wordt niets verspild, geen water, voedsel of energie. Ook de moeiteloze, soepele tred van onze gids werkte aanstekelijk en wiegde ons in een vredige roes. Rachid’s gezicht is afgeleefd van de zon en het harde bestaan, maar lijkt geen spoor van stress te dragen. Het is een gezicht vol plooien en rimpels dat een vreugde en tevredenheid uitstraalt die ik benijd. Het is een tevredenheid die zijn oorsprong vind diep binnenin, die geleerd heeft om het leven te nemen zoals het komt.

Zijn cultuur en godsdienst spelen hierin wellicht een rol. Na haast elk zinnetje voegt hij de uitdrukking ‘Inshallah’ toe: als God het wilt. Zullen we morgen opnieuw bij een oase kunnen slapen? Inshallah. Zullen we de laatste dag op tijd aankomen voor ons vervoer terug naar de stad? Inshallah. De uitdrukking herinnerde me aan het feit dat ik me zelf graag de illusie voorhoud van de 'maakbaarheid' van mijn leven, alsof ik alles zelf onder controle heb. Dat geeft veel extra stress omdat ik in de strijd ga met- en me verantwoordelijk voel voor- zaken waar ik helemaal geen invloed op heb. De houding van Rachid liet me beseffen dat we over veel dingen in ons leven geen controle hebben. Ons lot ligt niet in onze handen, maar in dat van het universum of ‘God’. Ik denk dat mijn levensritme er heel anders zou uitzien indien ik minder invloed zou willen uitoefenen en de dagen meer op me af zou laten komen zoals ze zijn. Rachid en de woestijn hebben me alvast geïnspireerd om me meer over te geven aan de golven van het leven. Ik wil de uitdrukking ‘Inshallah’ een vaste plaats in mijn woordenschat geven.

Voor ons lag een uitgestrekte zee van zand. Ook het navigeren gebeurt volgens onze gids zoals de oude zeelieden: aan de hand van belangrijke herkenningspunten, en vooral aan de hand van de zon en de sterren. Al na één dag rondtrekken in de woestijn, leek mijn horloge geen waarde meer te hebben. De kloktijd wordt op één of andere manier overbodig. In de woestijn slaan de zon en de sterren de maat. We staan op bij zonsopgang (die gelukkig pas rond zeven uur is), eten onze lunch wanneer de zon het hoogst aan de hemel staat en rusten gedurende een drietal uur in de schaduw van de schaarse struiken. We slaan ons kamp op wanneer onze schaduwen langer worden en een wind opsteekt die de ondergaande zon aankondigt. We volgen niet het kunstmatige tempo van thuis, maar de klok van de natuur.

We stapten urenlang door een steeds wisselend landschap. De woestijn is niet zo eentonig als je zou denken. De grond onder onze voeten veranderde voortdurend: van zacht zand waar je haast niet in vooruit geraakt, naar een harde rotswoestijn tot asvalt aandoende ondergrond die kraakt onder je voeten tot je op het zachte zand eronder terechtkomt.

De Sahara lijkt een onherbergzaam niemandsland waar geen ziel zich ooit zou wagen, maar niets is minder waar. De woestijn wordt tot op heden bewoond door verschillende nomadenstammen, die onder andere de kost verdienen door het hoeden van dromedarissen en het verkopen van handwerk. Tijdens onze tocht kwamen we een nederzetting en een aantal veehoeders op het spoor, maar uit respect voor hun levenswijze hield onze gids bewust afstand. Voetsporen van andere schuchtere voorgangers zoals kevers, hagedissen en kleine zoogdieren doorprikten de illusie dat we helemaal alleen wandelden. Fossielen van schaaldieren tussen de rotsen vormden de stille getuigen van een heel andere geschiedenis. Neen, de woestijn is geen niemandsland. Ze zit vol leven…

Om de nacht door te brengen zochten we telkens kleine oases op voor wat beschutting en brandhout. Het contrast met de kale woestijn zorgde ervoor dat ik het groen extra kon waarderen. Het is alsof ik de verkoeling die de bomen me bieden pas echt kan appreciëren door geconfronteerd te worden met de afwezigheid ervan.

Al vroeg in de avond wordt in de Sahara de azuurblauwe hemel geruild voor een magische sterrenhemel. En met die sterren komt ook de barre koude. De woestijn is werkelijk een plek van extremen. Zo extreem warm als het overdag wordt, zo koud wordt het gedurende de nacht. Ik heb al op vele plaatsen in de wereld mooie sterren mogen aanschouwen, maar ik kon maar één ding denken wanneer ik op mijn rug liggend naar de hemel keek: ik wist tot nu toe niet hoe een sterrenhemel er werkelijk uitziet. Het was alsof het doek van de kosmos werd opengetrokken en ik even een glimp kon opvangen van de oneindige schoonheid die erachter schuilt. Ik kon heel even voelen hoe onmetelijk het geheel is waar ik deel van uitmaak als nietig zandkorreltje in de oneindigheid.

De woestijn is al eeuwenlang een plek van bezinning. Menig filosoof en mysticus vond hier zijn onderkomen. Het landschap geeft een gevoel van eenvoud, maar ook voorspelbaarheid. Het laat je toe om je blik naar binnen te richten en zorgt er bijna automatisch voor dat het een moment van bezinning en inspiratie wordt. Wat daar naar mijn aanvoelen in grote mate toe bijdraagt is de stilte. De stilte in de woestijn lijkt een beetje op de stilte van een dik besneeuwd landschap: het zand lijkt alle geluid te absorberen. De stilte lijkt haast aan te raken, zo aanwezig is ze. Het is alsof ze de materie is waarmee die grote ruimte tussen het zand en de lucht wordt opgevuld. Hoewel stilte als ‘saai’ kan aanvoelen, is ze dat in dit geval hoegenaamd niet. Het is een stilte die niet tot verveling leidt, of op zo’n minst een soort van verveling die niet leeg is. Het is de meest volle stilte die ik ooit heb ervaren. Een stilte die de stem van de kosmos vormt en je vertelt dat alles perfect is zoals het is. Ook mijn mijmeringen en gedachten leken net zoals het geluid door het landschap te worden opgenomen. Mijn geest leek de aard en het ritme van het landschap te volgen en op die manier tot verstilling te komen. Tijdens het wandelen en in mijn dromen ’s nachts borrelden vele herinneringen uit het verleden op. Dingen die ik allang vergeten was, maar die ik op één of andere manier nog leek mee te dragen: een ruzie met een vriendin toen ik puber was, mijn eerste grote liefdesverdriet, een verlangen om terug kind te zijn en zorgeloos te kunnen spelen op straat. Het is alsof mijn geest tegen de achtergrond van die verstilling de kans had om me te tonen wat nog vast zit en klaar is om losgelaten te worden. De kans om die dingen te tonen die zo ver weg zitten dat ze in mijn dagelijkse leven nooit de kans krijgen om zicht te tonen. Ik heb het gevoel dat ik in die stille omgeving een aantal dingen heb kunnen laten gaan die ik al veel te lang had bijgehouden. De woestijn is voor mij een plek die in haar stille, weidse aanwezigheid absorbeert en opneemt wat er in de weg zit. Het is een plek die je helpt om de overbodige geesten van het verleden een ander onderkomen te geven.

Ik heb de stilte van de woestijn als een kostbare schat binnenin mezelf meegenomen. Het is een veilige plek waar ik steeds terug naartoe kan op momenten dat de drukte en het lawaai van mijn huidige leven me dreigen in te halen. Het is een plek die me eraan herinnert dat alles oké is zoals het nu is. Dat is ook de conclusie van de meeste mensen die in de woestijn inspiratie gingen zoeken: de kosmos is perfect. Er is geen interventie nodig en we moeten er vooral minder controle over uitoefenen. Inshallah.

Er is niets in deze wereld waarin ik me zo kan uitleven als in dansen. En dan heb ik het niet over stijldans of ingestudeerde pasjes. Eerder de vrije uitdrukking van mijn ‘zijn’ door middel van bewegingen op het ritme van de muziek. Net géén overdachte pasjes maar spontane bewegingen van mijn lichaam. Het is voor mij een moment waarop mijn lichaam en ziel de baas zijn en de commentator in mijn hoofd even naar de achtergrond verdwijnt. Ik ervaar dansen als de poëzie en glimlach van mijn ziel. Het is een moment waarop ik werkelijk kan uitleven en uitdrukken wat er diep binnenin mij leeft. Nadien voel ik me dan ook ontdaan van alle opgehoopte spanningen en voelt mijn geest ruimer en bevrijd.

Ik geloof dat mensen in de manier waarop ze dansen veel over zichzelf, hun gemoed, de relatie met zichzelf en de wereld vertellen. Er zijn zoveel dansen als er mensen zijn op deze planeet: een bescheiden en rustige dans, bedeesd en verlegen, ingetogen, vrij en vrolijk, sensueel, eigenwijs of voorspelbaar, statisch of dynamisch… Sommige mensen hebben de voorkeur om eerder op zichzelf te dansen, anderen dansen graag met twee of in groep. Het vertelt een verhaal over de bedrading die maakt dat jij ‘jij’ bent. Onze lichaamstaal liegt niet. Uiteindelijk toon je jezelf zoals je werkelijk bent in de manier waarop je danst. Je kan de wereld niets wijsmaken in de manier waarop je beweegt. In je zuivere bewegingen zijn er geen maskers en mooie verhalen maar toon je de ware essentie van je ziel.

Ik merk dat mijn dans doorheen de jaren sterk geëvolueerd is. Als kind danste ik uitbundig en onbezonnen, met heel mijn hart en ziel. Naarmate de jaren vorderden en de puberteit aan de horizon verscheen, werd mijn dans steeds kleiner en statischer… tot het dansen zelfs gedurende een aantal jaren compleet verdween. Als het dan toch eens gebeurde, voelde het alsof ik met mijn lichaam in een dwangbuis danste en niet werkelijk vrij was. Logisch ook, want zo voelde het ook voor de rest in mijn leven op dat moment. Mijn oordelende geest hield mijn lichaam gevangen en dirigeerde de starre bewegingen terwijl ik voelde dat mijn ziel iets heel anders wilde uitdrukken. Het zat er ergens diep binnenin, maar het kwam er niet meer uit.

Mijn ziel voelt voor mij aan als een wild paard dat rondholt in een lenteweide. Mijn geest is een groot deel van mijn leven een dominante Engelse ruiter geweest die het paard in een strakke pas wilde laten lopen. Dat voelde niet juist en vooral niet authentiek. Ik geloof dat dit toen zichtbaar moet geweest zijn in de manier waarop ik danste, en bij uitbreiding in de manier waarop ik wandelde en bewoog in het algemeen. Ik herinner me mijn gekromde rug, hoog opgetrokken schouders, de eeuwige frons tussen mijn wenkbrauwen en mijn handen als vastgebonden in de zakken van mijn jas.

Onze bewegingen, onze dans, toont wanneer er iets ‘vast’ zit in jezelf dat – misschien –  bevrijd wil worden. Ons lichaam toont ons overduidelijk wanneer we vast zitten, ook al maken we onszelf wijs dat dit niet zo is. Enkele jaren geleden overleed de moeder van een goede vriendin. Het verdriet was zo groot dat ze het niet werkelijk kon voelen. Ze kon niet huilen omdat het ‘vast’ zat. Opvallend was dat ze vanaf dat moment ook niet meer kon dansen. Pas wanneer het verdriet stilaan los begon te komen, gebeurde dat ook met haar dans. Toen haar emoties begonnen stromen, gebeurde dit ook opnieuw met haar lichaam en bewegingen.

Dat gebeurde eigenlijk ook bij mijzelf. Door opnieuw dichter bij mezelf te komen, begon ik meer in contact te komen met mijn lichaam en emoties en kon ik mijn oordelende geest beter loslaten op momenten dat ik hem niet nodig had. En dat uitte zich ook in mijn manier van dansen. Mijn dans werd spontaner, vrijer en vrolijker. Ik begon me tijdens het dansen steeds meer te voelen zoals het wilde paard in de lenteweide. Inmiddels is het echt een manier geworden om contact te maken met de diepste kern in mezelf en alle stoorzenders in mijn hoofd los te laten. Dansen komt daar waar woorden en gedachten niet geraken. Ik geloof dat we allemaal in het diepste van onze ziel vreugde en liefde zijn en dat dans (en andere vormen van kunst en beweging) een goede ingangspoort is om daarmee in contact te komen. Het is voor mij één van de meest spirituele ervaringen: de ervaring van ware vreugde zonder doel.

Het vraagt voor mij altijd wel een zekere moed en durf om de stap te zetten om te dansen. Uiteindelijk vraagt dansen de moed om je werkelijk te tonen. Of om te tonen dat je je nog niet helemaal durft te tonen. Want ook dat is helemaal oké. Het gevoel van vreugde en vrijheid die je in de plaats krijgt wanneer je de stap zet, maken het volgens mij meestal wel de moeite waard. En anders heb je het tenminste geprobeerd…

Ik geloof dat dansen mij in contact heeft gebracht met wat er onder de dikke lagen van zelftwijfel en zelfkritiek schuilgaat. Door met dat gevoel in contact te komen, door voeling te krijgen met de ‘dans van mijn ziel’, ben ik deze ook op andere plekken in mijn leven meer gaan voelen en tonen. Het is heel moeilijk om dat gevoel van vrijheid zomaar terug in de kast te stoppen. Je kan het niet zomaar vergeten. Ik denk dat je dans dus uit wat er in je omgaat, maar dat dansen je omgekeerd ook kan bevrijden van wat er in je omgaat. Dansen kan je ziel beetje bij beetje bevrijden.

Tegelijk besef ik ook dat dansen niet voor iedereen het geschikte medium is en vooral dat niet-dansen niet betekent dat je niet vrij bent! Er zijn volgens mij duizenden manieren om dat wat je diep binnenin voelt uit te drukken. Het komt er op neer om te ontdekken wat jou werkelijk bevrijdt en in contact brengt met de vreugde in jezelf.